سنگ کیسه صفرا: تهدیدی خاموش برای دستگاه گوارش
سنگ کیسه صفرا (Gallstones) توده‌هایی سخت از جنس کلسترول، بیلی‌روبین یا نمک‌های صفراوی هستند که در کیسه صفرا – عضو کوچکی زیر کبد که صفرا ذخیره می‌کند – تشکیل می‌شوند. این سنگ‌ها می‌توانند بدون علامت باشند یا باعث دردهای شکمی شدید، تهوع و مشکلات گوارشی شوند.
علائم سنگ کیسه صفرا:
🔹 درد ناگهانی و شدید در قسمت راست و بالای شکم یا زیر دنده‌ها
🔹 درد بعد از خوردن غذای چرب یا سنگین
🔹 تهوع و استفراغ
🔹 نفخ و سوءهاضمه
🔹 زردی پوست و چشم‌ها (در صورت انسداد مجرای صفراوی)
🔹 تب و لرز (در موارد عفونت صفراوی)
عوامل خطر تشکیل سنگ صفرا:
✅ جنسیت: زنان بیشتر در معرض خطر هستند
✅ سن بالای ۴۰ سال
✅ چاقی یا کاهش وزن شدید و سریع
✅ بارداری و مصرف قرص‌های هورمونی
✅ رژیم غذایی پرچرب، کم‌فیبر و پرکلسترول
✅ سابقه خانوادگی سنگ صفرا
✅ بیماری‌های کبدی یا دیابت
راه‌های تشخیص:
🩺 معاینه و شرح حال دقیق توسط پزشک
🖥 سونوگرافی شکم (دقیق‌ترین روش برای تشخیص سنگ کیسه صفرا)
🧪 آزمایش خون برای بررسی التهاب یا انسداد صفراوی
📸 در صورت نیاز: سی‌تی‌اسکن یا MRI شکم
روش‌های درمان سنگ صفرا:
-
درمان دارویی (در موارد خفیف): مصرف اسیدهای صفراوی برای حل کردن سنگ‌ها
-
تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی: کاهش مصرف چربی‌های اشباع
-
جراحی برداشت کیسه صفرا (کوله‌سیستکتومی): روش اصلی و قطعی درمان در موارد علامت‌دار یا عودکننده
-
درمان آنتی‌بیوتیکی در موارد عفونت صفراوی (کوله‌سیستیت)
آیا زندگی بدون کیسه صفرا ممکن است؟
بله. بدن می‌تواند بدون کیسه صفرا هم صفرا تولید کند. پس از جراحی، با تنظیم رژیم غذایی، عملکرد گوارشی معمولاً به حالت طبیعی بازمی‌گردد.
اگر دچار دردهای شکمی، تهوع بعد از غذا یا علائم مشکوک هستید، سنگ کیسه صفرا ممکن است علت آن باشد. تشخیص زودهنگام و درمان صحیح، از عوارضی مانند انسداد مجاری صفراوی یا پانکراتیت جلوگیری می‌کند.